Z samego tytułu książki można by odnieść błędne wrażenie, że autor z redukcjonistycznym zacięciem zaprezentuje czytelnikowi biologiczne dowody na kształtowanie się świadomości u człowieka. Początkowe rozdziały opisujące sposób działania neuronów, mózgu i sieci neuronalnej, stanowią jednak moim zdaniem wyłącznie punkt wyjścia do lepszego zrozumienia głównych tez, jakie zawarto w książce. Korzeniewski osadza świadomość w bardzo szerokim kontekście. Przywołuje fakty z dziedziny biochemii, fizyki, biologii molekularnej czy genetyki, jako dowody na ewolucyjne organizowanie się kolejnych poziomów rzeczywistości. Jego zdaniem, w zgodzie z teorią systemów, poziom psychiczny wyłania się z poziomu biologicznego, podczas gdy biologiczny jest możliwy dzięki istnieniu poziomu fizycznego. Stopniowo sięga jednak po dowody z wielu innych dziedzin, uzmysławiając nam jak bardzo relatywny charakter ma obraz świata w naszym umyśle. Uznając jednak sferę subiektywną za najważniejszy element naszej świadomości i proponując podejście wyłącznie psychicznie, odrzuca czysto instrumentalną koncepcję świadomości.
Zdaniem Korzeniewskiego główną siłą, która doprowadziła do powstania istniejącej organizacji sieci neuronalnej, skutkującej wyłonieniem się świadomości, była relacja nakierowana na siebie. Świadomość rozumianą w kategoriach psychicznych uznaje za pochodną samoświadomości, a więc poczucia własnego “ja”. Psychika, jako zjawisko emergentne, wymaga jego zdaniem obiektywnej akceptacji fenomenu złożoności. Analizując (w kategoriach absolutu) również zdolności poznawcze człowieka oraz sposób postrzegania przez umysł otaczającego świata, autor wykracza znacząco poza typowy dla wielu publikacji z tej dziedziny sposób myślenia. Tak szerokie spektrum ujęć świadomości człowieka oraz odważne tezy autora, czynią książkę niezwykle cennym dokumentem, pozbawionym podejrzeń o polityczną poprawność przekazu. Książkę polecam szczególnie osobom z zacięciem do interdyscyplinarnego myślenia oraz tym, którzy lubią pogłębiać poziom własnej (samo)świadomości.
